Etapy rozwoju mowy dziecka według L. Kaczmarka

I okres melodii (od urodzenia do 1 r.ż.)

  • dziecko komunikuje się za pomocą krzyku. Dziecko sygnalizuje swoje potrzeby za pomocą różnego rodzaju krzyku. 
  • 2-3 m-c – GŁUŻY– dziecko wydaje dźwięki o przypadkowym miejscu artykulacji. Głużenie oznaka dobrego samopoczucia dziecka  – gli, tli, kli, gla, bli, ebw
  • 6 m-c – GAWORZY – dziecko powtarza dzięki usłyszane z otoczenia, parska, prycha powtarza szereg sylab  – ma-ma, ba-ba, ta-ta, la-la – sylaby nie mają konkretnego znaczenia 
  • 10 m-c – echolalia- dziecko powtarza własne lub zasłyszane słowa. Wielokrotne powtarzanie dźwięków ze wskazaniem odpowiedniej osoby lub przedmiotu prowadzi do mówienia ze zrozumieniem pierwszych słów takich jak mama, tata, baba, lala, papa (zdobycie tej umiejętności ok 1 r.ż.)  – a, o, u, e, y, i, m, p, b, t, d. 

 

II okres wyrazu (2 r.ż. czyli 1.0 a 1.11)

  • dziecko rozumie o wiele więcej słów, wyrażeń, zdań niż potrafi powiedzieć (słownik bierny) 
  • m, p, b, t, d, n, k
  • ś, ć czasem ć, dź
  • upraszczanie słów (daj- da, jeszcze- esce, pomidor- midol)

 

III okres zdania (2- 3 r.ż. 1.0 a 2.11) 

  • dziecko zaczyna budować zdania proste- dwu-trzy wyrazowe 
  • p, b, m, k, g, t, d, n, f, w, l 
  • czasami głoski nosowe: ą, ę
  • pod koniec tego okresu pojawia się s, z, c, dz, 

 

IV okres – swoistej mowy dziecięcej (3- 7 r.ż. 2.0 a 6.11.)

  • 3 latek– p, b, m, f, w, ś, ź, ć, dź, ń, k, g, h, t, d, n, l, ł, j 
  • 4 latek- s, z, c, dz 
  • 5 latek – sz, rz, cz, dż  pojawia się również głoska r 
  • 6 latek– powinien wymawiać poprawnie wszystkie głoski oraz mieć opanowaną technikę mówienia. Jeżeli jego rozwój mowy jest opóźniony należy skontaktować się z logopedą. 

 

Etapy rozwoju mowy dziecka według E. Czaplewska i S. Milewski

    Pierwsze dźwięki, które przypominają głoski możemy już usłyszeć u niemowląt. Najczęściej są to dźwięki, tylkojęzykowe “guu”, “kh”, “ghe”, ale również samogłoski „a” oraz „e”. Dziecko nie używa ich świadomie, dlatego też nie uznaje się ich za dźwięki mowy. Dźwięki te nazywane są głużeniem i pojawiają się również dzieci z uszkodzonym słuchem. Ok. 6. miesiąca życia możemy zaobserwować gaworzenie – ma ma, ta ta, ba ba, pa pa, 

Dziecko roczne i dwuletnie: wymawia samogłoski „a, o , u, e, i, y” oraz spółgłoski: „p, b, t, d, k, g, m, n, ń”. Jeżeli zamienia samogłoski mieści się jeszcze w normie.


U dziecka trzyletniego pojawiają się również spółgłoski “l, ł, f, w, h” jak również głoski szeregu ciszącego: “ś, ź, ć, dź”. Dopuszczalna jest nadal zamiana samogłosek. 


U dziecka czteroletniego pojawiają się głoski “s,z,c,dz“. Dziecko nie powinno zamieniać już samogłosek. 


U dziecka pięcioletniego, powinniśmy zaobserwować pojawianie się głosek szeregu szumiącego: “sz, ż, cz, dż”.


U dziecka sześcioletniego powinna pojawić się głoska “r”.